U sredini kvarnerskog zaliva, Rijeka (Fiume) i Sušak su se od polovine XIX veka razvijali kao različiti, ali međusobno povezani gradovi, i postali su epicentri italijanskog i jugoslovenskog nacionalnog pokreta. Od raspada Austrougarske monarhije, u okviru projugoslovenske struje, koja je bila dominantna u Sušaku, lokalno
žensko udruženje Jugoslavensko žensko demokratsko društvo isticalo se svojim aktivizmom, objedinjući borbu za pravo glasa i podršku novonastaloj jugoslovenskoj državi. Dok je emancipatorski potencijal svojstven jugoslovenskoj ideji postepeno nestajao
suočavajući se sa stvarnošću Kraljevine SHS, dva pravca unutar ženskog pokreta su se iskristalisala; sa jedne strane bila je upornost Jugoslavenskog ženskog demokratskog društva, koje je ipak donekle ublažilo svoje stavove i prilagodilo se novim političkim
okolnostima, a sa druge strane osnovan je lokalni ogranak Kola srpskih sestara, koji se oslanjao na nasleđe ratnog srpskog humanitarizma i isticao njegovu blizinu sa državnim aparatom i kraljevskom porodicom. Slučaj projugoslovenskih ženskih udruženja u Sušaku i Rijeci nudi zanimljiv uvid u isprepletanost političkih, nacionalnih, i socijalnih pitanja u ženskoj istoriji urbane sredine u multikulturalnoj pograničnoj zoni. Pored toga, makar fragmentarne, biografije glavnih akterki dodatno ističu kontinuitete i fluidnost identiteta i lojalnosti.
|
